Laboratorija za molekularnu genetiku prirodnih resursa

Tim: doc. dr.sc. Belma Kalamujić Stroil, viša naučna saradnica, šefica laboratorije; doc. dr.sc. Lejla Lasić, naučna saradnica; Jasna Hanjalić, MA viša stručna saradnica; Lejla Ušanović, MA, stručna saradnica; prof. dr.sc. Fuad Gaši, spoljni saradnik, doc. dr.sc.Jasmin Grahić, spoljni saradnik.

Doktorandi: Jasna Hanjalić, MA; Lejla Ušanović, MA

Jedna od dugoročnih programskih orijentacija Instituta za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju je i istraživanje intraspecijske i interspecijske varijabilnosti ekonomski, kulturološki i biološki značajnih prirodnih resursa. U protekloj deceniji, na temeljima formiranim i prije osnivanja samog Instituta, započeto je prikupljanje intelektualne, ali i materijalne građe za uspostavu sistema direktnog praćenja promjenljivosti prirodnih resursa na molekularnom nivou, kao jedan od preduvjeta za početak procesa zaštite i prezervacije bioloških resursa.

Nakon uspješne izvedbe nekoliko istraživačkih projekata, formiranja kadrovskih i materijalnih osnova za kontinuirana istraživanja, te uspostave pouzdane informatičke podrške unutar institucije, kao i potvrde primjenljivosti ovakvog tipa istraživanja u praksi, ukazala se potreba za uspostavljanjem organizacione jedinice čiji bi osnovni cilj bila molekularno-genetička i općegenetička istraživanja prirodnih resursa.

U sklopu realizacije zacrtanih ciljeva, poduzete su sljedeće opće aktivnosti:

  • kontinuirano praćenje tržišta i priprema Laboratorije da odgovori na njegove potrebe,

  • određivanje prioritetnih objekata istraživanja,

  • praćenje naučne literature, upoznavanje i savladavanje novih istraživačkih metoda,

  • upoznavanje sa međunarodnim standardima za molekularno-genetička istraživanja, obrada podataka i izvještavanje,

  • priprema Laboratorije za zadovoljavanje međunarodnih standarda i normativa,

  • naučna podrška zakonodavnim tijelima u izradi normativnih akata o upravljanju prirodnim resursima,

  • podrška relevantnim vladinim i nevladinim organizacijama u ocjeni biološke raznolikosti i priprema prijedloga za konzervaciju specifičnih bioloških sistema,

  • održavanje kontinuirane komunikacije sa drugim članicama Univerziteta i privrednim subjektima radi uspostavljanja osnove za multilateralne istraživačke projekte,

  • podrška u izvođenju dodiplomske i postdiplomske nastave iz domena Laboratorije.

 Isto tako, poduzete su i posebne aktivnosti, kao što su:

  • kreiranje i realizacija tekućih istraživačkih projekata,

  • standardizacija molekularno-genetičkih metoda za rutinsku primjenu na raspoloživoj opremi,

  • razvoj specifičnih molekularnih marker-sistema pogodnih za masovna i rutinska istraživanja odabranih populacija,

  • kreiranje multidisciplinarnih naučnoistraživačkih projekata

  • obrada podataka u suradnji sa Laboratorijom za bioinformatiku i biostatistiku,

  • pribavljanje podataka za REBIDA-u (Regionalnu bazu o biodiverzitetu),

  • priprema rezultata za publikaciju,

  • pružanje podrške drugim organizacionim jedinicama Instituta.

 

Naučnoistraživačke aktivnosti

  • Populaciono-genetička analiza diverziteta salmonidnih i ciprinidinih vrsta u rijekama neretvanskog i savskog sliva u svrhu zaštite autohtonog genofonda

  • Molekularno-genetička analiza autohtonih populacija mladice (Hucho hucho) u Bosnia i Hercegovini

  • Molekularno-genetička analiza diverziteta autohtonih pasmina odabranih vrsta domaćih životinja

  • Molekularno-genetička studija endemične podvrste daždevnjaka (Salamandra atra prenjensis) s planine Prenj

  • Molekularna analiza kontrolnog regiona mtDNK vuka (Canis lupus) i medvjeda (Ursus arctos)

  • Genetička karakterizacija i analiza slatkovodnih spužava kao indikatora čistoće vode i izvora bioaktivnih tvari

  • Procjena stepena ugroženosti različitih bh. endemičnih biljnih vrsta na osnovu genetičkih pokazatelja

  • Molekularno-genetička i mikrobiološka determinacija simbiontskih bakterijskih asocijacija u pećinskim sistemima u BiH

  • DNK karakterizacija tradicionalnih sorti jabuke i kruške iz BiH i Norveške

 

U okviru Laboratorije za molekularnu genetiku prirodnih resursa realizuju se sljedeće ekspertske analize:

  • genetička identifikacija matičnog jata i mlađi salmonidnih vrsta (u svrhu poribljavanja ili obnove ribljeg fonda);
  • selekcija uzgoja riba (salmonidnih vrsta) primjenom molekularno-genetičkih markera;
  • genetička karakterizacija BiH autohtonih sorti voća i povrća primjenom molekularno-genetičkih markera;
  • genetička karakterizacija BiH autohtonih pasmina stoke primjenom molekularno-genetičkih markera;
  • genetička karakterizacija BiH autohtonih vrsta šumskog drveća primjenom molekularno-genetičkih markera;
  • genetička identifikacija i testiranje roditeljstva kod konja, goveda i pasa;
  • molekularno-genetička analiza u svrhu determinacije čistoće i identiteta uzoraka malina.

Kontakt: lmg@ingeb.unsa.ba